Lijfstraffen waren vroeger op school heel normaal. Wie in de 19e eeuw niet luisterde, kreeg een vogel van stof naar zijn hoofd gegooid. Deze moest dan worden teruggebracht naar de leraar. Dat wilde je liever niet, want hij stond je op te wachten met een stok. Hoewel Nederland het eerste land was die lijfstraffen op school verbood, hebben we een heel lijstje verzameld hoe je vroeger gestraft werd op school.
1. De pechvogel
Vroeger stond er in elke klas een vogel van stof die gevuld was met zand. Als je het heel bont maakte, was de kans groot dat de leraar deze vogel naar jou gooide. Deze moest je vervolgens terugbrengen naar de leraar. Hij stond je dan op te wachten met een stok of wat anders wat keihard was. We hoeven je waarschijnlijk niet uit te leggen hoe blauw je thuiskwam. Leg dat maar eens uit …
2. De plak
Was je ongehoorzaam? Dan was je ook bang voor de plak. Dit was een soort van houten grote lepel. Als je brutaal was, moest je vooroverbukken met je broek op je enkels. De klap was altijd zo hard, dat deze een paar klassen verder op nog te horen was. Dat je de rest van de dag nog op de harde houten schoolbanken moest zitten, was dan ook geen pretje.
3. De roe
Ook de roe hoort thuis in dit rijtje. Wie stout is krijgt de roe. Iedereen kent het populaire Sinterklaasliedje wel. Echter is dat helemaal geen leuk liedje. Wanneer je over de grens van de leraar was gegaan, moest je met beide handen voor hem staan met je handpalmen naar beneden. Met dunne takken sloeg hij dan keihard op je tedere vingers.
4. De liniaal
Had je leraar geen roe bij de hand? Dan werd er vaak een liniaal gebruikt. Hier hoeven we geen woorden meer aan vuil te maken. Au …. De tranen sprongen in je ogen bij elke klap. Echt bizar dat dit vroeger een normale gang van zaken was.
5. Ezelsbord
Vroeger werden ook psychische straffen als effectief gezien. Er werd vooral ingespeeld op je schaamtegevoel. Zo zou je je de volgende keer wel bedenken voordat je de regels weer wil overtreden. Het ezelsbord was hier een voorbeeld van. Als je iets stouts had gedaan, kreeg je een zwaar bord om je nek waarop stond dat je wat had geflikt en dat je een domoor was. Hiermee moest je de hele dag in de hoek van de klas blijven staan. Soms moest je hiermee buiten de school gaan staan, zodat iedereen kon zien hoe stout je was geweest.
6. Blok aan het been
Als je pech had, kon je ook een blok aan je been krijgen. Dit was een groot houten blok met metalen schakels. Deze kreeg je om je been – je kon letterlijk geen kant op. Tot in de 19e eeuw was deze straf gebruikelijk.
7. In de hoek staan
Naarmate de jaren verstrijken, komt er steeds meer protest tegen de lijfstraffen op school. De leraren konden geen kant meer op en bedachten een nieuwe straf: een stout kind urenlang in de hoek laten staan. Je mocht dan alleen in de hoek staan en kijken. Je haalde het absoluut niet in je hoofd om achterom te kijken. Want dan…
8. Op de gang staan
Deze straf was eigenlijk niet heel erg: op de gang staan. Vaak was het wel gezellig en had je even de tijd om tot rust (en zinnen) te komen. Toch was je altijd wel weer blij als je terug de klas in mocht.
9. Strafregels schrijven
Wie kent het niet, strafregels schrijven? Dit is de enige strafmethode die tegenwoordig nog wordt toegepast. Vaak verwezen deze zinnen naar hetgeen wat je als kind fout had gedaan. De zinnen moesten net zo vaak worden opgeschreven als de docent wilde. Soms wel 100 keer. Daarna had je altijd spierpijn in je hand.
Meer blogs:
Reacties 10+
7 maart 2023 2:24:28 PM
Een stok tussen je been in de sportzaal .Een wisser naar je hoofd gegooid
6 maart 2023 9:06:35 PM
nee ik was nooit stout dus was niet nodig.
9 februari 2023 11:25:47 AM
Hallo Ilse en andere verhalenvertellers… Mijn lagere schooltijd speelde zich af in Indonesië. Wij woonden van 1945-1954 in Makassar, op het eiland Celebes. In 1952 was ik 10 jaar oud en zat ik op de Concordante School aldaar. De lessen waren in het Nederlands, en de leerlingen waren een mengeling van Nederlandse, Nederlands-Indische en Indonesische kinderen. Wij hadden een onderwijzeres die je tegenwoordig een gezellige, ronde Surinaamse veertig-vijftiger, juffrouw Chen.
Juffrouw Chen was altijd heel streng. De straffen die wij kregen kwamen in vele verschillende soorten en maten.
De mildere straffen waren o.a.: 100-200 regels schrijven “Ik mag niet meer hardop schreeuwen/ stout zijn/ met vieze schoenen de klas in” enz. Dat moesten wij toen met een griffel op een leitje krassen (het was nog voordat wij een kroontjespen hadden), in net schrift, keurig schuin geschreven, tussen de lijntjes. Anders moest het opnieuw!
Een wat ergere straf was het tijdens de les in een hoek van de klas rechtopstaan, met 2 of 3 boeken op je hoofd gebalanceerd. En wee je gebeente als ze van je hoofd vallen, want dan werd de tijd dat je in die hoek moest staan verlengd!
En de ultieme straf was die met de rotanstok! Juffrouw Chen had een dunne rotanstok van zo’n 75cm. Zo eentje die een zwiepend geluid maakte als het door de lucht suisde. Daar kreeg je dan, met haar rechterhand, een paar tikken mee, op je billen en op je dijen en kuiten, terwijl ze je met haar linker vasthield en jij rondjes om haar heen huppelde al au…au…au… roepend!
Natuurlijk had je het allemaal echt verdiend! Als Indisch kind had je namelijk zó veel vrijheid en lag het kattekwaad altijd op de loer. En van thuis hoefde ik ook geen medelijden te verwachten, daar klonk het dan “je zult het wel hebben verdiend!”
Eerlijk gezegd heb ik er in latere jaren nooit hinder van gehad. Ik ben als oudste van 5 kinderen wel het meest gestraft: “Je moet als oudste het voorbeeld geven aan je broertjes en zusje!”, klonk het toen.
Toen ik in 1954 naar Nederland moest voor mijn scholing, naar het internaat, het Canisius College in Nijmegen, was de roede ook een vaste prik op de lijst van straffen. Als ik dat aan mijn ouders schreef maakte mijn moeder zich wel eens zorgen. Want daar kreeg ik op soortgelijke wijze ervan langs, alleen daar kreeg ik het op mijn blote billen. Dan moest ik mijn broek uittrekken. Ik herinner mij nog goed, de keren dat het gebeurde. Ik werd na het naar bed gaan door de frater van mijn chambrette gelicht en moest dan bij de rector op zijn kamer komen. Bij het aankloppen moest je wachten tot je binnen werd geroepen. Dan kreeg je de sleutel en moest je zelf de deur op slot doen. Dan werden mij de redenen genoemd waarom ik moest komen en werd mij gevraagd of ik vond dat ik straf had verdiend. En je dorst niet ontkennend te antwoorden. Dan werd mij de keuze gesteld, een kastijding (met de stok) of wekenlange straf in de huiswerkklas. Ik koos voor de kastijding, want dan was ik er meteen ook van af. Dan haalde hij een stok, het dunne eind van een gebroken biljartqueue uit de kast. Ik moest mijn broek dan uittrekken en kreeg er van langs op mijn billen en mijn benen, terwijl ik om de vergadertafel in zijn kantoor danste en hij mij achterna kwam…
Tja… dat waren andere tijden…
Toen ik jaren later singer/songwriter werd heb ik een keer een lied geschreven over mijn herinneringen uit mijn tijd in Indonesië, daar heb ik wel dierbare herinneringen aan. Je kunt het horen op: https://www.youtube.com/watch?v=NwQu4djZ2Y0v
31 december 2022 5:13:11 PM
Vaak in de hoek moeten staan. Was in die tijd (jaren 70 en 80) ook normaal dat je voor het minste in de hoek vloog of vooraan in de klas op je knieën mocht zitten. Zelfs in de middelbare school heb ik nog regelmatig mogen op mijn knieën . In de jaren 80 waren er bvb nog strenge winters en als we dan durfden over de middag nadat we gegeten hadden gingen schuilen om ons warm te houden in het gebouw van waar de turnlessen doorgingen en de studiemeesters ons betrapten, mochten we daar op ons knieën zitten met ons handen op het hoofd en nog kregen we een pak strafwerk op de koop toe. Vroeger werd misschien wel eens overdreven met de straffen, maar er was respect voor de leraars. Nu krijgt de leraar al te vaak verwijten van de ouders als hij hun kind straf geeft
31 december 2022 4:10:20 PM
Heb regelmatig in de hoek gestaan en ook op mijn knieën moeten zitten vooraan in de klas met mijn handen op het hoofd.
Ook regelmatig strafwerk meegekregen naar huis en mocht daar dan ook nog een tijdje in de hoek plaatsnemen omdat ik straf gekregen had op school