Ga naar de inhoud
Berichten

Aap, noot, mies: kan jij je de oude leermethodes nog herinneren?


Kan jij de nostalgische leermethode ‘Aap, Noot, Mies’ nog herinneren? Het leesplankje van Hoogeveen was een houten plankje met daarop afbeeldingen met daaronder de bijbehorende woorden. Het was vroeger een populair hulpmiddel bij het leren lezen. De eerste versie van het leesplankje werd bedacht in 1897 en de leermethode werd voor het laatst gebruikt in 1967. Haal herinneringen op met deze leermethode.

Hulpmiddel bij het leren lezen

Bijna honderd jaar is de leermethode ‘Aap, Noot, Mies’ een populaire leermethode geweest om kinderen te leren lezen op school. Deze leermethode werd uitgevoerd op het Leesplankje van Hoogeveen. Dit was een plankje met een of meerdere richels, waarop letters van het woord gelegd konden worden. Kinderen konden dan de letters van een woord na elkaar uitspreken zoals ze klinken. Zo was het aa-p, nn-oo-t, mm-ie-ss. Omdat de kinderen de letters op het plankje leggen, zien ze zo het woord ontstaan. Ook was het leuk om te doen! Voor de klas stond altijd een grote klassikale leesplank en een vertelselplaat. Alle kinderen hadden een klein leesplankje op hun tafel liggen, met losse letterkaartjes in een letterdoosje.

Het leesplankje was meestal gemaakt van hout. Later werd het ook in kunststof uitgevoerd. Er zijn verschillende vormen en edities van het leesplankje geweest. De lesmethode was daarom niet uniek, maar ongekend populair. Vanaf 1920 pasten ruim 80% van alle basisscholen de Aap Noot Mies methode toe.

Woorden die mogelijk waren

  • Aa p
  • N oo t
  • M ie s
  • W i m
  • Z u s
  • J e t
  • T eu n
  • V uu r
  • G ij s
  • L a m
  • K ee s
  • B o k
  • W ei _ d e
  • D oe s
  • H o k
  • D ui f
  • S chā p e n

Heb jij ook met deze nostalgische leermethode gewerkt?

Lees ook:

categorieën: Lezen en schrijven Op school Van toen

32 reacties op “Aap, noot, mies: kan jij je de oude leermethodes nog herinneren?”

  3. Ik ken het ‘aap, noot.mies’ enz. uiteraard, maar kan me niet herinneren of we dit op mijn school gebruikt hebben. Ik kan me alleen herinneren aan de grote ‘ophangpostrs’ gebruikt om letters te oefenen. Zo waren er bijv. “Zeg Mies, zeem jij de ruit voor moe?…Wat kan Paultje toch mooi bidden….Pas op Leida, je pop vat kou…Hee, dat is gek, Guus ziet Guus.’ De leerlingen kregen de afbeelding van de grote poster die voorin de klas hing, als kleurplaat en die mocht dan gekleurd worden. Vervolgens werden de letters en woordjes uitvoerig geoefend om mooi te schrijven. Ik vond het heerlijk om zo mooi mogelijk te schrijven en mijn schoonschriftje zat dan ook vol met mooie plaatjes/stickertjes die je als beloning kreeg. Altijd weer leuk als er dan een poster genoeg was ‘uitgemolken’ en er een nieuwe opgehangen werd.

  4. Ik heb tussen 1955 en 1961 op de katholieke Aloysiusschool aan de Stakman Bossestraat in Den Helder gezeten. Vlak vóór mij in de eerste klas stond een leesplankje. Dat was echter geen aap-noot-mies, maar een andere versie: Aap-roos-zeef-muur-voet-neus-lam-gijs-riem-muis-ei-juk-jet-wip-does-hok-bok-kous. Ik weet ze allemaal nog omdat ik dit bord dagelijks voor mijn neus zag.

  5. Ja wie kent het niet hé, mijn kinderen al boven de 25 j hebben dat al niet meer meegemaakt. Ik heb er onlangs nog een gemaakt in daimond painting 🤭😂

  6. Ja bij ons op school hadden wij de kleine en grote leesplank, plus de inktpot en de kroontjespen. Was voor mij altijd knoeien omdat ik met mijn linkerhand schreef. In de eerste klas werd dat geprobeerd af te leren door iedere keer een tik te krijgen met de woorden dat het je foute hand was.

    Chris Quint

  10. Wij hadden kaarten voor de klas met Aap, schoen boor mes kam pit rijf rok een uil kous lei en een kaart met Vaas been oom pet kar wip ijs tol schaar bus voet kei.

  11. O ja het leesplankje, kan het nog steeds opdreunen. af en toe keerden we het leesplankje om met de afbeeldingen naar beneden een soort overhoring dus. Heel toevallig kwam ik een leesplankje op een rommelmarkt tegen incl. de letters meteen gekocht ja toch nostalgie.

  12. Ken het wel maar weet niet meer of we het in school hadden, waarschijnlijk wel, maar was niet zo oplettend.
    Mijn vrouw kocht het als borduurwerk als nachtdienst had, nam haar mega tijd en het is nog in de familie en maar goed ook want zij was in 1989 overleden. Onze oudste dochter heeft het.

  13. Wij leerde ( 1960), maan zaag fien vier koek schoen dak jan bel hek ring wim hut juf tuin duif lijm geit boot pop guus zeep touw reus

  14. Ik heb met dit plankje leren lezen. Mijn moeder gaf me toen les gezien we in 1951 in Indonesie woonden en daar geen school hadden. Een onderwijzer(es) kwam in de vakanties van Balikpappan overvliegen en we gingen dan naar “school” in de Shell societeit. Mijn moeder kreeg dan taken on die met mij te doen in de komende weken. Ik heb het plankje en de bijbehoorende boekjes nog steeds met alle lettertjes in een doosje.

  15. Ja, ik ben hier ook mee begonnen. Echter, mijn school was best nog ouderwets (bleek later pas), want ik deed AAP-NOOT-MIES in 1971! Dat was toén al niet meer gangbaar, hoorde ik later… Ik ken het nog steeds uit mijn hoofd.
    Geen wonder ook, ik keek er een heel jaar elke dag naar. Ook vond ik de verhaaltjes, maar eigenlijk de illustraties nog meer, van Wim, Zus en Jet etc. heel erg mooi.
    Ook de boekjes van Jaap & Gerdientje…kent u die nog? En leren schrijven met hulplijntjes en sierlijke ‘haakjes en krullen’…

  18. Ja, hier nog eentje die met Hoogeveen heeft geworsteld. Op de één of andere manier kon ik al lezen voordat ik naar (toen nog) de 1e klas van de lagere school ging. Dat vermaledijde leesplankje….ik had in no time alle lettertjes op de goede plaats liggen. Stak trots mijn vinger op om het aan juf Britteyn te laten zien. Komt ze naar me toe: “Dat heb je heel mooi gedaan Harry”, waarop ze het plankje omdraaide, de letters door elkaar husselde en zei: “Doe het nog maar een keer”. Bye bye motivatie……

  19. In Amsterdam op de Vondelschool heb ik leren lezen met het Aap, Noot, Mies plankje. Aan het einde van de les moesten we het plankje tegen de zijkant van de klep van onze bank leggen, het letterdoosje er onder en dan gingen we treintje spelen. Voorzichtig de vinger op de laatste letter en dan tsjoeke, tsjoeke duwden we alle lettertjes naar de rand en die vielen keurig in het doosje!

  20. Ik heb in1962-1963 de versie geleerd met Maan-zaag-Fien-vier-koek-schoen-dak-Jan-bel-hek-ring-Wim-hut-juf-tuin-duif-lijm-geit-boot-pop-Guus-neus-touw-reus. Zo dreun ik het op. Als ik het echter googel kom ik ipv neus het woordje zeep tegen. Lijkt wel logischer, maar ik zie het plaatje van de neus zo voor me! Maar ja, het geheugen heeft soms rare kronkels!!

  22. In Rhoden (Drente) is een Ot en Sien museum, heel klein, maar heel leuk. Het is (of was) in een oud klaslokaal, waar mensen werkten, die hier nog op school gezeten hadden.

  23. Behalve het bekende äap noot Mies”zijn er ook eerdere leesplankjes, evenals leesplankjes in (bijv.) het Tilburgs, algemeen Brabants en Maastrichts, waar ik copies van heb. Thuis heb ik een “aap noot Mies-tafeltje”(tafel met aap noot Mies spullen) en een aantal klompen en klompjes en we hadden een placemat met aap noot Mies.
    In de eerste klas, eind jaren ’70 leerden wij echter het woordrijtje; boom roos vis vuur mus Pim In het Onderwijsmuseum in Dordrecht vond ik tot mijn verassing een boek over het ontstaan hiervan, terwijl het eerst (of juist later) werd; boom maan vis

  24. Behalve Aap. Noot, Mies en Ot en Sien hadden we op de progressieve Rijksleerschool nog de ouderwetse Piet, Hein en Mientje reeks.

  25. Ik vond dat wel mooi, heb nog met ‘Aap Noot Mies’ leren lezen. Ook nog met de(toen al hele oude) boekjes van Ot en Sien.