Seksuele voorlichting, wat zijn de verschillen tussen vroeger en nu?

11 december 2022

|

7 minuten leestijd

Seksuele voorlichting, wat zijn de verschillen tussen vroeger en nu?. Uitgelichte afbeelding

Hoe ging dat bij jou vroeger? Kreeg je een boekje in je handen geduwd of namen jouw ouders er de tijd voor om je voor te lichten?

Hoe gaat het nu?

Door mijn werk heb ik in de afgelopen jaren redelijk wat lessen bijgewoond, waarin seksuele voorlichting werd gegeven. Elke keer weer trof ik, een rustige klas en geïnteresseerde kinderen. Die tot in de kleinste details te horen kregen wat er allemaal gebeurt met het lijf als je in de puberteit bent. Verliefd worden, seks hebben, gebruik van condooms, masturbatie, afbeeldingen, 3 dimensionale doorsnedes van menselijke geslachtsorganen, filmpjes etc. Maar ook – heel belangrijk – gesprekken over grenzen aangeven en gedragscodes die gelden om respectvol met elkaar om te gaan. Hiermee wil ik absoluut niet suggereren dat er in de huidige tijd geen wantoestanden bestaan in seksueel gedrag onder de jeugd. Ik weet wel beter. Mijn indruk is wel dat er op scholen goede voorlichting wordt gegeven en er openheid wordt geboden om in gesprek te gaan.

voorlichting

Seksuele voorlichting eind jaren 60

Natuurlijk denk ik op zulke momenten terug, aan de seksuele voorlichting die ik vroeger zelf heb gehad. Hoe ging dat in mijn geval? Ik wist al van de hoed en de rand door een meisje uit Amsterdam. Dat in het kader van de Zonnebloemactie bij mij had gelogeerd. Ik was 11, zij wijdde mij in hoe het allemaal in zijn werk ging. Inclusief masturbatie dat ze even voordeed aan mij. Zij had het weer van haar oudere zussen.

Dit vertelde ik aan mijn moeder. Ik zei:’ ik weet al hoe het gaat”. Dat vond ze niet fijn herinner ik me. Het meisje werd het jaar daarop in ieder geval niet meer gevraagd te komen.

Ik weet wel bijna zeker dat alle ouders van mijn generatie en daarvoor geworsteld hebben met de vraag: wat vertellen we de kinderen en wat niet. Wat herinner jij je daarvan?

voorlichting

De officiële seksuele voorlichting gebeurde bij ons tijdens de schoolverlatingsdag in de 6e klas. Ik zat op een meisjesschool maar in dit geval waren de jongens van de andere school er ook bij. De huisarts uit ons dorp, gaf ons een voorlichting in het bedompte parochiehuis. Ik herinner me dat er over de bloemen en de bijen werd gesproken en dat we dia’s met tekeningen van een mannelijk en vrouwelijk lichaam te zien kregen waarbij de uiterlijke kenmerken benoemd werden. Er was een lacherige, broeierige sfeer en de jongens maakten veel grappen.

voorlichting

Start seksuele leven

Ik vermoed dat veel leeftijdgenoten onzeker aan het seksuele leven begonnen. Behalve de technische details, wat wisten we er nu echt van? Mijn kinderen hebben daar heel andere beelden bij. ‘Maar jij kwam toch uit de sixties mam? ‘Vrije liefde, Hippies, Woodstock, Kralingen etc”! Allemaal waar maar hoeveel jongens en meisjes waren in die tijd echt zo vrij? Ik denk een handjevol. De meerderheid was bleu, inclusief ikzelf. Dat woord ‘neuken’ (het woord alleen al) vond ik zo’n smerig woord.

Met mijn vriendin Lisette spraken we over ‘het doen’ en hoe dat dan zou gaan en beiden dachten we dat we daar echt nooit aan zouden beginnen. In de klas hadden we fantasieën bij de docenten en hoe die het ‘zouden doen’ met hun vrouw. Onuitstaanbare meisjes waren we met steeds de slappe lach. Kortom: ik was een onzekere verlegen puber die laat begon te onderzoeken hoe het echt in zijn werk ging. Er was geen internet waar je van alles op kon zoeken. Er waren geen pornofilms, behalve in de bioscoop. Er waren sekswinkels met afgeplakte etalages en er waren pornoboekjes die soms rondzwierven. Alles was omhuld met geheimzinnigheid en dus beladen. Dat is mijn herinnering.

Eerste menstruatie

Wij zeiden ‘ongesteld’, alsof het een of andere ziekte was. Leden van het koninklijk huis waren ‘ongesteld’ maar wij meisjes, ook. Herinner jij je nog de eerste keer? Gelukkig wist ik wel dat dit ging gebeuren en waar ik het verband kon vinden, maar ik wilde absoluut niet dat iemand thuis ervan af zou weten. Hoe ging dat bij jullie, meisjes van toen? Ik hoop eigenlijk dat je je wat vrijer hebt gevoeld?

Hoe ging het eraan toe, nog langer geleden?

In mijn boekenkast staat een boekje van mijn grootmoeder. Het is van begin 1915. Het heeft de titel: ’hoe een huisvrouw het huishouden dient te bestieren’. In dat boekje staat ook een hoofdstuk over het opvoeden van kinderen. Er wordt met geen woord gerept over de lichamelijke ontwikkeling van een kind tot volwassene. Er staat alleen een zin: ‘Gewen uw kinderen eraan met de handen boven de dekens te slapen’.

Arme kinderen. Mochten niks. Niet eens hun eigen lijf ontdekken. Wat zal menig meisje in die tijd geschrokken zijn bij de eerste menstruatie!

Seksuele opvoeding van mijn eigen kinderen

Mijn eigen kinderen heb ik geprobeerd zo speels mogelijk af en toe wat te vertellen. Mijn oudste zoon begon met vragen hierover toen hij een jaar of 5, 6 was. “Mam waar komen de kindertjes vandaan?” Ik vertelde over papa’s die zaadjes hebben en mama’s die eitjes hebben en dat baby’tjes groeien in de buik van mama’s. Hij gaf me de volgende reactie. Lees het in één adem want zo ging het echt.

Hij vroeg: ”Gaat dat dan met de Piemel?” Ik antwoordde: “ja”. Waarop hij zei: “oh lekker. Weet je wat ik ook zo lekker vind mam? Dat Sinterklaas weer komt!”

De beste premie voor jouw zorgverzekering

De zorg ging vroeger iets anders. Als er toen iets aan de hand was, zoals een tandartsbezoek of een griep, moest je meteen afrekenen. Dat was vaak onbetaalbaar voor veel mensen. Tegenwoordig is dat een stuk beter geregeld en is er enorm veel keus in zorgverzekeraars. Veel mensen struinen het internet af voor de beste deal. Onze partner Zeker.com biedt jou een hele handige vergelijker waar je meteen de beste deal vindt.

Bereken de scherpste premie »

SchoolBANK redacteur Helga avatar

SchoolBANK redacteur Helga

Helga Walter (1956) geboren en getogen in Enschede. Daarna lang in het midden van het land gewoond en gewerkt. Op dit moment, alleen, in de prachtige stad Deventer. Ik heb 2 volwassen zonen Haye en Julius, 2 leuke schoondochters, Rozemarijn en Christine en 3 kleinkinderen Hidde (5), Maud (3) en Minne (1). Ik werk 3 dagen per week in het voortgezet onderwijs waar ik me bezig houd met leerlingen die extra zorg nodig hebben. Ik schrijf graag korte verhalen waarbij de menselijke interactie centraal staat. Ik houd van: kletsen, vrienden zien, de waddeneilanden, koken, lezen, Netflix kijken, wandelen, fietsen, zwemmen in de zomer, acteren en mooie steden bezoeken.

Meer artikelen van SchoolBANK redacteur Helga

Reacties 10+
Berta de Keizer-Vink avatar
Berta de Keizer-Vink

6 maart 2023 7:40:39 PM

wij kregen geen seksuele voorlichting vroeger, pas op de middelbare school werd een tekeningetje getoond wat een lachsalvo opleverde want nog nooit had iemand zoiets gezien… en er werd verteld dat dit niet mocht (man en vrouw op elkaar getekend) want dat dan kreeg je kinderen en dat mocht niet want daarvoor moest je getrouwd zijn… nou dát was hoor… en daar bleef het bij.. thuis durfden we het amper te vertellen… tja.. zo ging dat nog in die tijd… mijn moeder zei als wij ernaar vroegen: oh daar kom je vanzelf achter hoor… en daarmee was de kous af…

Tegenwoordig krijgen ze al voorlichting op de kleuterschool, ook dát vind ik abnormaal, dat van ons was niet goed maar dit van heden ook niet vind ik, laat kinderen eerst onbezorgd gewoon simpel kind zijn en ga niet zo drammen met al dit soort dingen die pas voor veel later zijn… en wat zelfs kinderen bang kan maken.

Ruud Ebbelink avatar
Ruud Ebbelink

30 januari 2023 10:17:32 AM

Op mijn, zeer christelijke school, duurde de hele voorlichting 2 minuten.
15 seconden dat er jongens en meisjes waren.
15 seconden dat je er ziektes van kon krijgen en zwanger van werd.
15 seconden dat het vies was.
15 seconden dat deze voorlichting gegeven moest worden omdat de school anders geen geld van de overheid meer kreeg.
En een volle minuut dat sex alleen mocht als je getrouwd was om kinderen te krijgen.
Gelukkig waren de ouders van een vriendje in de straat hier er open over en kreeg ik het echte verhaal te horen.
Ik ben ze hier nog steeds erg dsnkbaar voor.

André van Beveren avatar
André van Beveren

1 januari 2023 6:17:03 PM

Mijn actieve seksuele leven startte direct na het verlaten van de Lagere School. Mijn eerste verjaardag op de Middelbare School (in Amsterdam-Slotervaart) werd ’s avonds thuis gevierd met mijn eerste vriendinnetje. Naast een paar jongens uit de buurt mocht dit meisje komen. Ik veermoed dat mijn vader een oogje had op haar moeder. Voorzichtig het zoenen verkennen, verder durfde je niet. Je wist het ook niet, want voorlichting kwam er niet. Als je ouders vermoedden dat je met jezelf ‘speelde’ dan werd keihard geoordeeld Dat dit ‘duivels’ werk was. Twee jaar later werkte ik na schooltijd bij Albert Heijn en als mijn vader dan soms mij ophaalde om samen naar huis te rijden, kreeg ik onderweg een sexboekje uit die tijd (een Chick) uit het handschoenen kastje, met de opmerking “Zo moet het”. Verder niets. Je kon het zelf gaan uitzoeken. Weer een paar jaar later kwam dan de eerste keer ‘in het hoge gras’.

Rob Aalders avatar
Rob Aalders

31 december 2022 7:42:14 PM

Op de christelijke Mulo mocht je in de 4de klas buiten schooltijd een uurtje terugkomen. De biologie leraar legde het dan allemaal uit. Ben daar niet heen gegaan; wist toen alles al. Zwangere meisjes werden wel meteen van school gestuurd en jongens die betrapt werden als ze in leegstaande villa aan het seksen waren,(leraren moesten daar in hun vrije tijd controleren!) waren ook meteen de klos: wegwezen!!!!!!

Cobi Delies avatar
Cobi Delies

31 december 2022 12:19:17 PM

Ik had twee oudere zussen die het mij hebben uitgelegd, ik kan me van de lagere school geen voorlichting herinneren. En op het lyceum kreeg je tijdens de biologie les de puur biologische uitleg, daar kwamen geen gevoelens bij kijken.

mariel lavrijsen avatar
mariel lavrijsen

30 december 2022 1:18:06 PM

Op school was er een leerkracht die sexuele voorlichting moest geven aan de pubers, maar zich nogal opgelaten voelde en ja…dan gaat het lesgeven niet gemakkelijk…Een andere leraar, een jonge man, ging vlot met pubers om en moest ook deze les geven. Vooraf zei hij; “Jullie mogen me alles vragen en ik geef overal antwoord op, maar weet ook dat ik ook vragen stel”.
Het eerste wat de stoere jongens (natuurlijk) vroegen was; “Heeft u “het”weleens gedaan…”?? Zonder zich opgelaten te voelen zei hij rustig; “Jazeker en gezin mijn leeftijd, is dat ook normaal. En jullie…”?? Oeps, ze werden allemaal rood en niemand zei meer iets. Mooie herinnering!

Alexander uit de Bulten avatar
Alexander uit de Bulten

29 december 2022 3:45:58 PM

Ik heb had zelf oudere broers en een zus en eigenlijk had mijn moeder de moed gevonden om op me 10 of 11de “het” gesprek aan te gaan met mijn iets oudere broer en mij.
Echter was dat een kort gesprek mijn broer had namelijk van de meester van de Zand als ik het me goed herinner wel seksuele voorlichting gehad, en bij zo gesprek had hij gezegd van “Meester, dit was theorie maar wanneer krijgen we nu eens praktijkles?”.
Nou je snap wel dat dat nooit als les gegeven is.
Wat wel en dat is misschien wel nog steeds zo dat er les wordt gegeven in de zin van heteroseuwele voorlichting en dat er ook jongens en meisjes zijn die geen hetero zijn daar wordt wel voor bij gegaan.
Zelf was ik 5 jaar toen ik al geen interesse had in meiden en pas op me 10de bij het kijken naar Belle at Sebastien wist ik dat ik op jongens viel.
Thuis kon ik ondanks mijn moeder die homo`s toch leuk vond en zelfs bevriend was met een homo op haar werk kon ik er niet voor uitkomen omdat ze zich schaamde tegenover familie en buren en al helemaal niet tegen mijn vader die zelf van Nederduits hervormde ouders was.
Pas op mijn 42ste ben ik uit de kast gekomen t.o mijn moeder mijn vader heeft tot aan zijn dood van niets geweten(?) denk ik.
Nu heb ik vrienden die jonger zijn dan ik en die konden zonder moeite het vertellen of vroegen hun moeder of ze een vriend of vriendin hadden en zonder enige probleem geaccepteerd werden.

willy nugteren avatar
willy nugteren

29 december 2022 10:45:26 AM

Bij ons werd thuis nooit ergens over gepraat. Dus toen ik op mijn 11-de voor het eerst ongesteld werd, kreeg ik de schrik van mijn leven. Ik dacht dat er iets heel ernstigs met me an de hand was. Ik riep in paniek mijn moeder. Ze gaf me maandverband, legde me uit hoe ik dit moest gebruiken en vertelde dat ik in het vervolg moest oppassen voor jongens. Het waarom werd er niet bij verteld. Ik voetbalde altijd met een paar jongens uit de straat, maar dat durfde ik niet meer. Ik moest immers voor ze oppassen??? Ik had een 10 jaar oudere broer en een 6 jaar oudere zus, en zij hebben me uitgelegd hoe het allemaal in elkaar stak. Ik had me altijd voorgenomen om het met mijn eigen kinderen anders te doen. Om het gesprek met ze aan te gaan. Maar toen het zover was, ging het eigenlijk allemaal heel vanzelf en natuurlijk. Ook omdat er in mijn eigen gezin van het begin af aan nooit geheimzinnig over werd gedaan.

Fia Bakker avatar
Fia Bakker

15 december 2022 8:57:50 PM

Wij kregen voorlichting op school van een leraar die stevig aan de drank was. Verlopen kop met warrig haar en baard. Om alles van die man aan te moeten horen was niet zo erg. Omdat hij zelf ook in de penarie zat, met die drank.
In onze familie werd (en word) misbruik doodnormaal gevonden dus hoorde je op school liever niets over zulke dingen, kon je dat bijna niet aan. Een klasgenote die me daar verstijfd in de schoolbank zag zitten bespotte me ermee. Wist die meid veel.
Nou niet veel blijkbaar. Want grappig genoeg was zij de eerste van onze lichting klassen die met jong werd geschopt.

Rob Aalders avatar
Rob Aalders

30 december 2022 9:03:10 AM

Als ik jouw reacties lees op allerlei stukken op schoolbank heb ik maar 1 advies: zoek hulp i.p.v. te pas en te onpas allerlei mensen te confronteren met je “zielige leven”!!!!!!