De zaterdag voor Pinksteren was het dan eindelijk zo ver: luilak. Ken jij het nog? Met metalen blikjes achter je fiets maakte je iedereen wakker. Met al je vriendjes en vriendinnetjes probeerde je zeer luidruchtig herrie te maken. Niet iedereen is bekend met deze traditie, maar in Noord-Holland was dit vroeger iets waar je als kind enorm naar uit kon kijken. 8 nostalgische herinneringen!
1 De voorpret
Je keek er de hele maand naar uit: de dag dat je iedereen uit bed mocht kletteren. Met al je vriendjes en vriendinnetjes praatte je urenlang over wie je wakker ging maken. Die irritante buurvrouw bijvoorbeeld. Of wat dacht je van die vervelende meester op de hoek? In het geheim bedacht je de meest slimme plannetjes. Maar de hamvraag was: wat maakt het meest lawaai?
2 Het verzamelen van de allerbeste spullen
Wanneer je eenmaal had bedacht wat het meest lawaai maakte, was het tijd om deze spullen te verzamelen. Je vroeg in ieder geval aan je moeder of ze de metalen blikken niet weg wilde gooien. Maar zoveel blikken aten jullie ook weer niet… Dus ging je met je vrienden op bezoek bij de afvalstortplaats. Altijd een leuk uitje! Als je mazzel had, vond je ook nog wat anders leuks.
3 Het maken van heuse lawaaimonsters
Als je alle spullen in huis had, was er een volgende uitdaging. Zo moest er een gaatje in die blikken gemaakt worden, om er een touwtje doorheen te rijgen. Met behulp van een tang (of je lieve vader) was dit een appeltje eitje. Daarna monteerde je het achter je fiets of step en keek je of het genoeg lawaai maakte. Dat was altijd even spannend, maar één ding was zeker: het was nooit hard genoeg.
4 De dag zelf: de buurt onveilig én wakker maken!
Je had zoveel zin in luilak, dat je er bijna niet van kon slapen. Moe dat je was, was het dan eindelijk zover: je ging iedereen het bed uit krijgen met je zelfgemaakte lawaai. Samen met je vrienden maakte je zoveel mogelijk geluid. Door straten, poorten en pleintjes maakte je de buurt onveilig én wakker. Fantastisch om bij mensen om 04:00 uur belletje lel te doen.
5 De stress van je ouders
Terwijl jij de grootste lol maakte, hadden je ouders best wel wat zorgen. Zo zag jij geen kwaad in het eieren gooien, terwijl je ouders wisten dat die vieze troep heel moeilijk schoon te maken was. Daarom troffen je ouders zoveel mogelijk voorbereidingen. De bel werd gedemonteerd, de auto werd zover mogelijk in de tuin gezet, de brievenbus werd dichtgeplakt, vuilnisbakken werden naar binnen gehaald. Men was ontzettend bang voor vandalisme. Melkboeren konden vroeger zelfs hun s’ morgens aangeleverde kratten met flessen melk niet buiten laten staan en sommige winkeliers timmerden zelfs hun ramen dicht. Om een uur of acht ’s morgens kon iedereen weer opgelucht ademhalen. Het jaarlijkse ongemak was weer achter de rug.
6 De stiekeme kwajongensstreken
Je moeder had het nog zo gezegd: “Je mag alleen lawaai maken, maar geen kattenkwaad!” Dat ging helaas zo het ene oor in… En het andere oor weer uit. Stiekem had je een paar eieren bemachtigd of krijtte je met stoepkrijt de meest gekke woorden op de straten.
Sommige kinderen gingen zelf nog een stapje verder en vonden het leuk om een vuurtje te stoken of ruiten in te gooien. Vanwege deze reden keken veel volwassenen op tegen deze folkloristische traditie.
7 De liedjes die je zong
Elke streek had zijn eigen liedjes. Zo zongen alle kinderen in regio Amsterdam het volgende liedje:
“Luilak
Beddezak
Kermispop
Staat om negen uren op
Negen uren, hallef tien
Dan kan men die luilak zien!”
Terwijl de Zaanse jeugd de langslapers dit liedje meestal toezong:
“De looie lak
De slaperige zak
Vanmorgen niet vroeg opgestaan
Je ken wel weer naar bed toe gaan.”
Ken jij deze liedjes nog? Zong jij ook één van deze liedjes of kan jij je een ander lied herinneren?
8 De napret
Voordat je het wist, was luilak alweer over en lag je weer vredig in je bed. Uren kon je dromen over je beleefde avonturen. De eerstvolgende schooldag was dan ook echt een feest. Zo spannend mogelijk vertelde je wie je wakker had gemaakt met welk geluid. En of je nog gesnapt was met het eieren gooien…
Deed jij altijd mee aan luilak en welke herinneringen heb jij hieraan? Laat het ons weten in de reacties hieronder.
Reacties 8
Zaans luilak liedje "Luilak beddezak je heb vannacht in je broek gekakt."
Als ik mij goed herinner was zeep op ruiten "kalken" ook zo'n "akeligheidje".
Haha we wilden ooit op de camping met een hele groep de camping wakker gaan maken met pannedeksels, maar iedereen haakte af. Toen ben ik maar in mijn eentje gegaan. Gek genoeg had ik er toch veel lol in en ging al gniffelend mijn bed weer in alsof er niks gebeurd was hihihi
Inderdaad, luilak was een jaarlijks hoogtepunt voor de jeugd, in ons geval in IJmuiden. Ik herinner me dat ik eens jarig was, een paar dagen voor luilak. Mijn grootste wens was: een eigen wekker, zodat ik niet het risico liep om me te verslapen in de Grote Nacht. Een favoriete bezigheid voor ons was het openzetten van een kippenhok van een buurman, die de vervelende eigenschap had om onze voetballen die per ongeluk in zijn tuin terechtkwamen, pas terug te geven, nadat hij er met een mes een gat in geboord had. Het meeste lawaai maakten wij met een blik, waarvan we de bovenkant verwijderden, in de bodem een gat boorden en dan een stuk ruw touw door dat gat frommelden. dat touw werd bevestigd aan een lange spijker, achterop de bagagedrager van onze fiets gezet en dat touw moest je dan voorzichtig over je achteras, naast de kettingspanner leiden en dan weer omhoog naar de bagagedrager. Door te draaien aan die grote spijker, kon je de spanning in het touw verhogen. De truc was dan om het touwtje een beetje nat te maken met petroleum. Als je dan ging fietsen, maakte je een lawaai, waaraan een sirene niet kon tippen; succes verzekerd! Benieuwd of die truc vandaag de dag nog wel eens wordt toegepast in Noord Holland. Ieder jaar denk ik de zaterdag voor pinksteren nog even terug aan luilak, hoewel het a bijna 60 jaar geleden is!
Ja wij deden mee. We hadden een pakje Golden Fiction gekocht. Tien sigaretten. We rookten. De politie stopte, het pakje werd ingeleverd en de sigaret verpulverd onder de laars van het gezag. Groet van Johan Zwolle
Ja ik had achter mijn fiets ook oude blikken dat ik smorgens door de straten fietsten was mooie tijd.
Luilak? Wij maakten een filtje of wasknijper vast aan de spaken .en dan maar fietsen. Ratellllll.
Wij deden de luilak op Koninginnedag. We maakten een blikje achterop de bagagedrager van de fiets met een gat. Door dit gat ging een touw met aan de ene kant een spijker en aan de andere kant maakten we het ergens aan vast. Waaraan weet ik niet meer. Je moest dat touw met de spijker strak aandraaien zodat als je ging fietsen, het een enorm lawaai maakte. Ik zoek een filmpje en/of uitleg om aan mijn kleinzoon te laten zien.