Ga naar de inhoud

Beschermen tegen de zon, zo deed men dit vroeger

Update:
zonbescherming

Het is weer heerlijk weer, ideaal om op het strand te bakken. Tegenwoordig smeert men zich in met zonnebrand om zich te beschermen tegen de zon en vinden we een bruin tintje mooi en gezond staan. Vroeger was dat wel anders, het schoonheidsideaal was een zo wit mogelijke huid. Waarom dit was en hoe men zich vroeger beschermde tegen de zon, lees je in dit artikel.

Schoonheidsideaal van vroeger: een zo wit mogelijke huid

Een bruin tintje vinden we mooi en gezond. Nederlanders zonnen dan ook heel graag en doen dit het liefst op het strand. Na een paar dagen zonnen verschijnt er al snel een gekleurde huid. We worden dan het liefst zo bruin mogelijk. Wist je dat dit pas sinds de 20e eeuw het geval is? Daarvoor waren mensen het liefst zo wit mogelijk. Een witte huid werd mooier gezien dan een donkere. De kleur van je huid had toen alles te maken met status. Een witte huid liet zien dat je je dagen binnen spendeerde en niet buiten op het land hoefde te werken. De rijken liepen zelfs met een paraplu buiten en deden er alles voor om niet bruin te worden. Wanneer er toch onverhoopt een bruin tintje op de huid ontstond, werd dit opgelost met wit poeder. Dit product was in die tijd ongekend populair.

Het ontstaan van zonnebrand

Hier kwam in de 20e eeuw verandering in. Door de opkomst van het communisme en het steeds groter worden van de arbeidersklasse, werd een bruin tintje steeds normaler. Zonnebrand werd ook steeds populairder, want verbranden was voor niemand een pretje. Er werd dan ook steeds meer onderzoek gedaan naar dit wondermiddel. Het was uiteindelijk apotheker Benjamin Green die het eerste smeermiddel tegen de zon op de markt bracht in 1944: het Red Vet Pet. Dit middel werd ontwikkeld voor de soldaten in het Stille Zuiderzeegebied, die een goede bescherming tegen de zon heel goed kunnen gebruiken. Een paar jaar later in 1948 kwam de allereerste zonnebrandcrème op de markt. Dit werd ontwikkeld door de chemicus Franz Greiter, die er sinds 1938 aan gewerkt had. In de jaren ‘60 introduceerde Greiter de welbekende Sun Protection Factor (SPF). Dit is tegenwoordig wereldwijd de standaard is om de effectiviteit van zonnebrandcrème aan te geven.

Wat gebruikte men vroeger om zich te beschermen voor de zon?

Aangezien zonnebrand pas in 1948 op de markt kwam, moest men daarvoor erg creatief zijn om zich te beschermen tegen de zon. Meestal was er gewoon geen bescherming of vermeed men de zon. Als de zon toch werd opgezocht, werden deze middelen gebruikt:

  1. Rijstzemelen
  2. Jasmijn
  3. Een parasol of paraplu
  4. Blauwe Nivea crème uit een doosje
  5. Uierzalf van de boerenbond
  6. Delial
  7. Olijfolie met jodium

Wat gebruikte jij vroeger om jezelf te beschermen tegen de zon? We horen het graag in de reacties

Meer blogs:

Reacties 26

  1. avatar
    tineke zeewuster

    Olijfolie met jodium door de jodium werd je bruiner werd er gezegd. Het enige wat ik weet dat je er goed door kon verbranden.

  2. avatar
    john van de Wert

    Voor de bescherming hadden we niets maar als we verbrand waren door de zon gebruikte ik een recept van mijn Opa , gewoon insmeren met karnemelk dat trekt de brand eruit en je gaat ook niet vervellen, tenminste ik niet en gebruik het op vakantie nog wel ooit . John

  3. avatar
    Willem Philipsen

    of komkommerschijfjes op de verbrande plekken leggen

  4. avatar
    Anke Bruijn

    Niks. Vanaf t begin geleidelijk opbouwen. En gewoon n bloesje aan als je reclame in de zon zat.., zo bouwde je langzaam pigment op

  5. avatar
    manja dolan

    Zo doe ik het nog steeds!

  6. avatar
    Willem Philipsen

    ik ook

  7. avatar
    Frank Sandt

    Juist!

  8. avatar
    manja dolan

    Mijn moeder gebruikte altijd olijfolie met citroensap...

  9. avatar
    C.B.H. van Deutekom

    En als je verbrand was gebruikte je Tsjambafi.

  10. avatar
    Marius van Deventer

    De juiste naam is Tsjamba-Fii. Het schijnt nog steeds te koop te zijn

  11. avatar
    Henny Smale Smeenk

    Nee, het is Tschamba Fii

  12. avatar
    Helma Koch

    het blauwe Nivea blikje. Wel hebben ze mij ooit beetgenomen door mij wijs te maken dat ik Peekoffie (kleine blikjes van Buisman om de koffie beter te laten smaken) in een kopje water moest doen en dan op mijn lichaam smeren. En ja wat was ik prachtig bruin, totdat ik s'avonds onder de douche ging en er alles afspoelde. Ze hebben mij er nog heel lang mee geplaagd in die tijd.

  13. avatar
    Anna Michielen

    Als schipperskind was ik vaak buiten en in de zomer werd ik ingesmeerd met...NIVEA! maar dat ging verbranden niet tegen. In tegenstelling tot wat veel mensen denken, dat je met meer aangemaakt pigment wel beter in de zon kan, is het nu zo dat uit onderzoek blijkt dat in de kindertijd/jeugd "zonnekapitaal" wordt opgebouwd, waardoor je later meer kans hebt op huidkanker... Dus uren in de zon, zoals vroeger, doe ik niet meer en gebruik altijd een UV/UVB bescherming of kleding.

  14. avatar
    robijn hornstra

    True, but Holland does not have enough sun so not as big a problem like in Texas or Arizona known for over 300 sunny days a year I understand and speak Dutch but no longer write it very well so that’s why English

  15. avatar
    Yvonne Adam

    Om me te beschermen tegen de zon gebruikte ik Ambre Solaire. In de jaren zeventig was het een ware rage om heel bruin te worden. Als ik op vakantie was in een zonnig land dan lagen mensen de hele dag in de zon en maar smeren. Sinds kort ben ik terug van vakantie en ook hier merkte ik weer dat mensen maar bruin willen worden. Ik lag bij een zwembad en deed er alles aan om in de schaduw te blijven. Het was 40 graden en mensen om mij heen bleven maar in de zon. Een Francaise zei tegen mij toujour dans l 'ombre. Altijd in de schaduw....Ik begrijp niet dat mensen dit vol kunnen houden!

  16. avatar
    fia bakker

    Ah, daarom zien de Francaises er niet zo gelooid en geblakerd uit. Ik vind een blanke huid wel mooi trouwens. Wij moesten ons vroeger altijd bedekt houden voor God en onze vader. Daarom heb ik nu, ben bijna 60, nog steeds een rimpelloos vel. Behalve mijn handen en gezicht waar de brandende zon altijd op heeft gestaan tijdens mijn werk op de boerderij en in mijn tuin.

  17. avatar
    Yvonne Adam

    Yvonne Adam-van Petegem. Wij gebruikten Ambre Solaire. Dat rook heel lekker. Mensen zitten nog steeds heel veel in de zon terwijl toch bekend is dat het slecht is. Ik ben net terug van vakantie uit Italië en Frankrijk. Het was er 40 graden! Ik zocht bij het zwembad steeds de schaduw op maar om mij heen lagen mensen in de zon. Urenlang en smeren maar. Naar mij werd meewarig gelachen. Een Franse dame zei: Toujours à l'ombre (altijd in de schaduw).

  18. avatar
    Frank Sandt

    Juist dat smeren is bar slecht voor je, daar zit allerlei kankerverwekkende rommel in.

  19. avatar
    fia bakker

    Dat vertelde zo'n dermatologe van een ziekenhuis ook een keertje in een interview. Ze peinsde er niet over om zichzelf ermee insmeren zei ze. Haar cliënten wilden dat maar niet van haar aannemen. Die waren te lang geïndoctrineerd dat insmeren gezond was.

  20. avatar
    Alfred Heuperman

    een zakdoek op je hoofd met knopen op de puntjes!

  21. avatar
    fia bakker

    Ik weet het niet zeker maar volgens mij deed mijn pa dat vroeger ook wel als ie in de schapen zat met warm weer. Met schapen scheren of schapen uitzoeken+merken. Maar misschien is dat maar één keer geweest hoor. Later had pa van die klep-petjes tegen de zon. Die spoelden aan bij ons achter dijk. Allemaal gejutte petjes. Een lelijk wit met roze petje met 'Sissy-Boy' weet ik nog.

  22. avatar
    Frans Bordes

    Grappig dat niemand een reactie geeft op de geplaatste foto. In dit geval zijn de mensen op het strand aan het zonnen met reflecterende spiegels om zoveel mogelijk zonnestralen op te vangen en dus snel te ‘verbranden’. Hier wordt dus geen bescherming gebruikt maar juist het tegenovergestelde. Hoe dom kan je zijn 🥵

  23. avatar
    Frank Sandt

    Je weet toch wel, je bent geZONd, de zon is altijd goed voor alles geweest, ook voor mens en dier. En natuurlijk ben ik ook weleens flink verbrand geweest, maar niks aan de hand daarna.

  24. avatar
    Ada Rasser

    Topless en water in een bloemenspuit: verbranden werd met yoghurt verzacht 's avonds, na het douchen😅🤣

  25. avatar
    mariel lavrijsen

    Nu komt het "dom"over, dat men toen (en op de foto) zonde met reflecterende spiegels, maar nu heeft men veel meer kennis van bepaalde dingen, die er toen niet was, zoals met zoveel vroegere gewoontes, waarvan men nu weet, dat het niet goed is.

  26. avatar
    elize bruinsma

    Wij gebruikten in de jaren 50 en 60 nivea.