Ga naar de inhoud

Geschiedenis van stotteren: stotterde jij vroeger?

stotteren

Op 22 oktober is het ‘Wereldstotterdag’. Op deze dag wordt aandacht gevraagd voor spraakgebreken. Wereldwijd zijn er 60 miljoen stotteraars, waarvan 180.00 in Nederland. Je kunt dus wel zeggen dat 1 op de 100 mensen een stotteraar is. Vroeger dacht men dat stotteren verkeerd aangeleerd gedrag was. Nu is dat gelukkig anders, tegenwoordig wordt stotteren gezien als een aanleg tot ontregeling van de spraakmotorische processen. Heb jij vroeger ook gestotterd? Dan herken jij deze situaties vast wel! 

Wat is stotteren?

Stotteren is eenvoudig gezegd het blijven hangen in of het herhalen van klanken. De meeste mensen beginnen met stotteren wanneer ze tussen de 3 en 6 jaar oud zijn, de tijd waarin een kind leert spreken. Vaak komt dit door het jeugdig enthousiasme (te snel willen spreken) en onkunde (spreken kost tijd en oefening). Het stotteren kan ook komen door een trauma, bijvoorbeeld als een kind iets naars heeft meegemaakt en het lastig vindt om (hierover) te spreken.

Geschiedenis van stotteren

De geschiedenis van stotteren gaat terug tot ver voor onze jaartelling. Door meerdere onderzoekers wordt Mozes als eerste bekende stotteraar in de geschiedenis gezien. Bekender is het verhaal van de Griekse orator Demosthenes. Hij stotterde zo erg dat hij zich onderwierp aan zware beproevingen, waaronder het proberen te spreken met een mond vol kiezelstenen. Zo slaagde hij erin zichzelf te genezen en groeide hij uit tot de meest geprezen orator uit de Oudheid. Waarom je vroeger stotterde, waren verschillende theorieën over. Zo dachten Grieken dat de tong van stotteraars groot en dik was. De Humeurenleer stelde weer dat een stotteraar te veel zwart gal had. Hoe je dit oploste? Door een glas wijn te drinken. Wijn warme immers de tong op en vergemakkelijkt het spreken. 

Bijzondere oplossingen om stotteren te stoppen 

Er is opvallend weinig historisch onderzoek naar stotteren gedaan. Het eerste onderzoek is gedaan in de 18e eeuw. Toen was men ervan overtuigd dat stotteren werd veroorzaakt door een lichamelijke afwijking van de tong. Een eeuw later werd ondervonden dat de oorzaak in het brein te vinden moest zijn. Stotteren zou niets anders zijn dan het nerveus samentrekken van de tong op het moment van spreken. Dit zou opgelost moeten worden door het maken van een snee in de tong. Al snel kwamen ze erachter dat dit verschillende nadelige gevolgen had en het stotteren niet oploste. 

Zo kwam er een boekje, waarmee je als stotteraar zelf aan de slag kon gaan. Omdat stotteraars vaak boven intelligente mannen waren, waren zij ook in staat om zichzelf te genezen. De oorzaak van hun stottergedrag? Ze waren zo slim, dat ze sneller dachten dat ze praten. 

Was stotteren dan een psychisch probleem?

Stotteren werd als een psychisch probleem gezien. Mensen werden regelmatig gehypnotiseerd om te worden verholpen van hun stottergedrag. Vooral in de periode rondom de Eerste Wereldoorlog was deze behandeling erg populair. Echter bleef het gewenste resultaat uit. Psychiaters gingen daarom op zoek naar andere alternatieven. Denk aan medicinale behandeling, shocktherapieën en chirurgische ingrepen. Geen van alle bedachte theorieën kwam met een werkende oplossing. 

Door de opkomst van de onderzoeken naar het menselijk lichaam in de late 19e eeuw kwamen onderzoekers erachter dat het stotteren genezen kon worden door de coördinatie van de spraakorganen. Door middel van ademhalings- en stemoefeningen werden verschillende stotteraars van hun stottergedrag afgeholpen. Op deze denkwijze kwam al snel verschillende kritiek op. Sommige kinderen willen gewoon niet praten, stelden onderzoekers. 

Logopedie is pas sinds ’80 erkend 

Gedurende de jaren ’30 drong het besef bij de verschillende onderzoekers door dat er niet één theorie of behandelmethode is die stotteren definitief zal doen verdwijnen. In 1980 werd de logopedie officieel erkend als paramedisch vakgebied. Dit is de enige methode die iemand van stotteren af kan helpen. De oorzaak en behandelmethodes van stotteren worden nog steeds onderzoek.

Stotterde jij vroeger ook en hoe werd jij vroeger behandeld? We zijn benieuwd en horen het graag in de reacties. 

Meer blogs:

Reacties 10

  1. avatar
    fia bakker

    Na hydroxocobalamine-injecties was mijn gestotter voorbij. Die injecties kreeg ik heel ergens anders voor, maar dit was een mooie bijwerking ervan. Nooit verwacht.

  2. avatar
    Bert Huisman

    Al sinds mijn 4e, ben nu 56, stotter ik. Heb ergens toen ik een jaar of 10 was heb ik logopedie gehad. Aanvankelijk hielp dit wel maar je moet je een heel andere techniek in ademen en spreken aanleren en on dat vast te houden is erg moeilijk. Heb er mee leren leven en heb zelf een bepaalde manier van praten ontwikkeld waardoor menigeen niet eens in de gaten heeft dat ik stotter. Toch blijf je altijd een bepaalde angst houden om in vreemd gezelschap een gesprek te beginnen.

  3. avatar
    Edwin Snoek

    Ik kan mij herinneren dat ik op de basisschool al stotterde, of ik dat daarvoor ook al deed, weet ik niet meer. Ik weet nog heel goed het “ moment “ dat ik door kreeg dat het praten erg moeilijk was voor mij. Dat was bij het collecteren voor “ Jantje Beton “, dit deden we voor de scouting. Bij elke deur, …. stopte het bij de J van Jantje, ….en bleef ik hangen. Elk deurbezoek was een hel voor mij. Ik heb nooit enige hulp gehad om er vanaf te komen. Bij het zingen had ik geen last. Ik ben er goed overheen gegroeid, …..maar heb het nog steeds in een milde vorm, …..je wordt erg slim in het ontwijken van bepaalde woorden met een probleem-klank. Wanneer ik vooreen groep mensen sprak ( 200+ ) dwong ik mijzelf om langzamer te praten en goed te articuleren, …..dat hielp, ….maar altijd bepaalde klanken ( woorden ) vermeden. Een erg vervelende / angstige situatie voordegetroffene.

  4. avatar
    Bote Hamstra

    Ik was denk ik een jaar of 9 toen ik begon te stotteren. De oorzaak lag denk ik hierin, dat ik veel bij een boer kwam die ook stotterde en het automatisch heb overgenomen. nadien heb ik spraakles gehad van juf Zijlstra. dat heeft geduurd tot mijn 13 jaar. Ik ben nog geen redenaar maar kan nu wel redelijk uit de woorden komen. Die spraaklessen hebben mij goed geholpen. In middels ben ik bijna 75 jaar en kan mij van die tijd nog veel herinneren. Ik moest veel hard op lezen en meedoen aan toneelstukjes. Ondanks dat je dan wel gepest werd op school, heb ik een goed gevoel overgehouden van die periode

  5. avatar
    Taeke Plas

    Ik werd enorm gepest. Werd Ope Stotterbek genoemd. Vanaf klas 5 geen lees beurten meer inde klas!. Pas tijdens de militaire dienst ging het helemaal over!

  6. avatar
    wilfried flasch

    Blues Legende JOHN LEE HOOKER stotterde,behalve als ie zong.Luister naar zijn verhaal in Stottering Blues.

  7. avatar
    Joke Roded

    Ik stotterde pas vanaf ongeveer mijn 10e levensjaar.....Ging later naar het lyceum in een nabije stad en het treinkaartje kopen was een nachtmerrie ,evenals een stukje moeten voorlezen in de klas.Mijn vader wilde me naar een logopedist sturen,maar ik weigerde en zei dat een psycholoog beter op z'n plaats zou zijn.....maar mijn vader moest niks hebben van psychologen ...Pas toen ik volunteerde in een kibbotets in Israel is het langzamerhand over gegaan...(al zing ik nog liever dan praten !)

  8. avatar
    Jeroen Lezer

    Eén van de duisterste periodes uit mijn jeugd was mijn puberteit waar ik veel gepest en getreiterd werd thuis door familie vanwege een fetish en op school omdat ik een Indische moeder had en ik volgens kinderen spleetogen. Chinees porselein riepe ze of je moeder is een vieze zwarte of treinkaapster en meer van dat soort shit. Met als gevolg dat ik onzeker werd van mezelf en de oplossing was logopedie maar ook sport. Door logopedie kreeg je oefeningen die een basis vormden dat je niet zenuwachtig werd en sterk tekst kon lezen en spreekbeurten kon houden. Sport was gegoten voor mij en ik was eerder ook dagelijks in elkaar getrapt met regelmaat door boerenkinderen en mijn familie heeft mij op vechtsport gezet en ik startte naast fitness naast het handbal en voetbal wat ik al deed. Dat gaf zelfvertrouwen en trots en kon je onder druk en stress presteren. ALs ze mij toen aanvielen liet ik ze alle hoeken van de straat zien en renden ze voor mij weg. Dit heb ik altijd verborgen gehouden omdat het trauma was en daar sprak je niet over. Mensen die mij als bodybuilder of als acteur kennen hadden dit nooit gedacht van mij en staan perplex. Het stotteren is naturel verdwenen door logopedie en zelfvertrouwen door sport en mooie meisjes versieren in mn jeugd. Kinderen die ik nu zie stotteren doet mij pijn en geef ik advies en richting

  9. avatar
    Marij Ferwerda - de Rouw

    Heb vroeger wel spraakleer gehad maar niet omdat ik stotterde.

  10. avatar
    Berta de Keizer-Vink

    nee gelukkig niet, mijn jongste zoon vroeger ook niet maar begon daarmee toen hij op de lagere school zat samen met zijn nichtje die ook stotterde... vreselijk. hij ging haar nadoen of zo..