Stadskinderen die erg ziek of te dun waren, werden regelmatig naar een Koloniehuis gestuurd om aan te sterken. Je werd dan ook wel een ‘bleekneusje genoemd’. Ben jij ooit naar een Koloniehuis geweest of heb jij hier herinneringen aan? Nostalgie ten top!
Het begon bij de schoolarts
Als je in het begin van de jaren ‘60 op school zat, moest je op gezette tijden naar de schoolarts. Deze stelde dan allerlei vragen. Als je pech had, werd je ongezond gevonden en werd je naar het Koloniehuis gestuurd. Daar sliep je dan met allerlei stadse kinderen. Als bleekneusje vond je het heerlijk om zes weken niet naar school te hoeven en lekker in de bossen te lopen.
Soms waren ze best streng
Als 8-jarige werd je abrupt naar zo’n Koloniehuis gestuurd. Vaak was je hier stiekem wel blij mee, maar soms was het echt niet leuk. Sommige Koloniehuizen waren best streng. Zo moest je minimaal 3 bekers melk per dag eten, vier potten hangop en was je verplicht een brief te sturen naar het thuisfront. Deze brief werd wel eerst nagekeken voordat deze de deur uit ging, want iets negatiefs schrijven was verboden.
Na 6 weken naar huis
Wanneer je als bleekneusje gezond werd verklaard, mocht je weer naar huis. Meestal was dit na 6 weken. Als je pech had, moest je blijven. Vaak was dit als je niet genoeg was aangekomen. Vervelend, want die hangop kwam écht je neus uit. Daar kwam nog eens bovenop dat je 6 bekers melk per dag moest gaan drinken. Dat deze met vel waren, maakte het alleen maar erger. Je moest net zo lang blijven zitten tot het op was.
Vernedering
Soms moest je zoveel eten, dat je ervan moest spugen. Dit moest je dan zelf opruimen en voor straf naar de zaal van ‘de kleine meisjes’. De zalen waren namelijk verdeeld op lengtes. Ook moest je verplicht slapen op je rechterzij met je handen boven de dekens en mocht je niet praten. Alsof het nog niet erg genoeg was, dat je had overgegeven.
Leuke uitstapjes
Sommige koloniehuizen waren wel heel leuk. Daar mocht je elke dag naar buiten, speelde je in de bossen en maakte je leuke uitstapjes. Zo zijn heel veel kinderen naar leuke musea geweest. Zo bracht je een bezoekje aan een vliegveld van vroeger of een bunker waar men tijdens de oorlog onderdook. Super interessant! Als het mogelijk was, liep je hiernaartoe. Dan zong je waarschijnlijk een van de volgende liedjes:
Liedjes die je zong in het Koloniehuis
“Op mooi Elim moet je wezen, op mooi Elim moet je zijn,
word je helemaal genezen van je ziekte en je pijn,
en je speelt er heel de dag,
‘k wou dat moeder dat eens zag,
Kom kinderen naar buiten, waar alle vogels fluiten,
naar buiten.”
“Kolonieleven dat is geen leven, Faria
Was ik maar bij m’n moeder gebleven, Faria
’s morgens is het water te koud,
’s middags is de soep te zout
Faria, Faria
Om 1 uur moet je onder de dekens, Faria,
Telkens wordt door de wacht gekeken, Faria
Lig je niet op je rechter zij,
Dan ben jij er heel lelijk bij! Faria.”
“Directrice, wees gegroet,
’t spijt me dat ik, scheiden moet.
Want u hebt in deze tijd,
Heel veel goeds voor ons bereid.”
Meer blogs:
Reacties 26
Verzonden vanaf Outlook voor Android Van: Wil Verstuurd: zaterdag 14 januari 2023 12:02 Aan: info@radioachterhoek.nl Onderwerp: Op zoek naar een meisje. Geachte heer, mevrouw, Ik zoek een meisje uit de jaren zestig. De eerste ontmoeting was in de zaal van Meyer in Groenlo. En de laatste keer was in Eibergen tijdens een concert van de Outsiders en Wally Tax in de jaren zestig. Ik moest op een gegeven moment de bus halen en heb haar toen achtergelaten. En dit spookt al jaren in mijn hoofd. Ik heb al via radio Gelderland een oproep gedaan in de mnd augustus dit gebeurde vorig jaar in de rubriek Gelderland helpt.
We zongen en dansten buiten veel, het was er best leuk en je leerde je eigen bed model opmaken. Veel in de natuur en aan de wandel met de groep waar je bijhoorde. Door de verandering van lucht at ik veel beter. Ikwas 1 cm gegroeid en 1kg zwaarder. Na 6 weken weer naar huis. Bij het afscheid mocht ik fee spelen en de bloemen (andere kinderen) wakker tikken. In huis Heelsum moet je wezen was onze variant in het lied over het Koloniehuis. Ik ben er in 1952 geweest.
Heb vroeger in 1960 in Egmond aan Zee geweest in Zwartendijk 6weken
Goedemorgen, In 1954, ik was toen 6 jaar, ben ik 6 weken op Schiermonnikoog (Elim) geweest. Eerst was ik nog al onwennig en verlangde naar huis, maar daar kwam gauw een eind aan, Het spelen en het wandelen door de bossen, spelen op het strand, het bezoeken van de begraafplaats van verdronken zeelui die op Schiermonnikoog waren aangespoeld. Er waren ook dagen dat wij er niet uitgingen en dan moesten wij een briefje naar huis sturen en dan schreef de leidster er nog een stukje bij voor mijn ouders. Zover ik mij kan herinneren was het eten goed, maar de yoghurt vond ik niet lekker, het was bitter en zuur maar moest het opeten en dan mocht je niet eerder van tafel dan dat je het bordje leeg had. Wat ik mij later realiseerde was dat er een protestants(?) bos was en een katholiek bos waar wij niet in mochten. dat vond ik heel vreemd. Zondags gingen we naar de kerk, we werden in groepen verdeeld, een groep ging naar de Hervormde kerk en een andere groep naar de Gereformeerde kerk. Maar dat zijn mijn herinneringen voor zover als ze juist zijn weet ik niet. Na 6 weken was het uit met de pret en moesten wij weer naar huis. En dat was voor mij een hele verandering want ik wou niet meer naar huis. Niet meer naar het strand, geen hutten meer bouwen in het bos. Ik kan me herinneren dat ik daar een vriendje had die Evert heette Verder zijn mijn herinneringen aardig vervaagd. Maar als je er iemand over praat komen er toch wel vlagen van die periode weer boven. De hartelijke groeten aan allen die ook op mooi Elim zijn geweest. Bote Hamstra
Er zat een klein zigeunermeisje huilend op een steen.Dat is mijn herinnering in het koloniehuis te Heelsum. 6 weken heimwee, 6 jaar oud,ouders hadden geen geld om mij te bezoeken.ik was het Haagse bleekneusje, het enigste meisje tussen grote jongens in. Slecht eten onvriendelijke zusters,zeker als je in bed had geplast. Mijn moeder heeft eens gezegd je ging er als lief en rustig meisje naar toe maar kwam als een zenuwachtig meisje terug. Een kleur heb ik nog steeds niet op mijn wangen dus ik blijf het bleekneusje nu van 75 jaar oud.
Ik ben in een vakantiekolonie geweest toen ik ong. 10 jaar was. Het was geenvakantie maar drillen. Ik moest naar Helledoorn de Reggeberg voor 6 weken. We werden gedouched en onze haren ontluist. Het was streng en vooral het eten belangrijk. Voor mij niet zo erg maar voor sommige kinderen een ramp. Bij ontbijt pap en minimaal 5 boterhammen en in de avond was 15 boterhammen heel normaal. Het middageten warm was een ramp, je werd opgeschept en je moest het opeten al zat je er een uur later op. Kinderen die moesten braken kregen het gewoon weer. Voor mij was het eten niet erg maar je moest veel in gewicht aankomen en elke week wegen. Als je niet aankwam mochten je ouders niet op bezoek komen. Dit was na ong. 4 weken. De verpleging was erg sadistisch ze genoten ervan om je te kleineren. En je moest een middagslaapje doen en op de slaapzalen werd niet gepraat, anders kreeg je straf. Kinderen die in hun bed plasten werden openlijk te kijk gezet. Ze waren daar heel pesterij tegen zulke kinderen. Het dagelijks wandelen was leuk en we zongen dan. Ik herken de liedjes hier al beschreven. Was dus universeel.
Ben toen ik 8 jaar was en een jaar later nog een keer 6 weken naar vakantie kolonie" onze woning" in Nunspeet geweest ,heb er weinig goede herinneringen aan over gehouden, een streng regime in die tijd ,slapen op commando ,ook tussen de middagje , brieven naar huis werden gecensureerd en als er iets negatiefs in stond moest je een andere schrijven, elke week op de weegschaal ,als je niet genoeg aankwam extra eten ,brrr. wat we de rest van de dag deden ,geen idee. helaas ben ik er beide keren geen grammetje zwaarder geworden, maar wel een slechte ervaring rijker ik ben nu 82 jaar ben nog steeds niet dik ,
Herinneringen aan mijn verblijf in Egmond aan Zee in 1946 Door: Jan van den Bogaert Tijdens mijn peutertijd heb ik astma opgelopen. Ik zat regelmatig onder de medicijnen. Die veroorzaakten mede dat ik er behoorlijk dik van werd ondanks het schaarse aanbod van voedsel in die tijd. Om bij te komen heb ik eerst van mei 1945 tot augustus 1945 bij gastgezinnen in Sankt Gallen Zwitserland doorgebracht. Eenmaal wat aangesterkt ben ik een jaar later voor doorbehandeling opnieuw, nu voor 6 weken, weggeweest. Vanaf maandag 4 november 1946 t/m maandag 16 december 1946 ben ik opgenomen geweest in het Vakantiekoloniehuis St Joseph destijds aan de Prins Hendrikstraat (nu Doctor Wiarda Beckmanlaan 4) in Egmond aan Zee Ik was toen 8 jaar. Naast het Vakantiekoloniehuis St Joseph waren er nog een aantal meer. De koloniehuizen lagen toen nog buiten de destijds bebouwde kom in de duinen. In het RK tehuis werden we begeleid en verzorgd door religieuze zusters. De dagbesteding was na het opstaan eten, veel (strand)wandelen, buiten spelen, zandbak en balspelen en spelletjes, groepsspelletjes, liedjes zingen, weer een paar maal eten, bidden, slapen en af en toe het dorp in. Voor eten en slapen hadden ze grote zalen. Op een slaapzaal stonden voor zover ik me herinner bedden voor zo’n 50 kinderen. De hele nacht zat er, op de kop van de zaal, een zuster onder een lichtje te waken om kinderen bij te staan als er iets was. Als gevolg van de afstand (~350 km op en neer) tussen mij en mijn ouders in combinatie met de na-oorlogse minimale vervoersmogelijkheden, heb ik helaas geen bezoek gehad.. Als er kinderen in de weekenden wel bezoek kregen was dat best wel lastig voor een kind van 8 jaar. vooral als je vanuit het bosrijke Brabant in een opener duinenomgeving kwam. Er werd vrijwel niet gesnoept, behalve op zondag dan kregen we zo’n ruitvormige in chocolade gedompelde en in zilverpapier gewikkelde lekkernij. PS: Het belangrijkste is dat de benauwende astma-aanvallen en gepiep verdwenen waren waarvoor ik de organisaties, mijn ouders en de verzorgenden dankbaarheid verschuldigd ben. Door die herinneringen en nu goede gezondheid kom ik nog regelmatig in EaZ Op het internet is redelijk veel terug te vinden van mensen van mijn leeftijd en later die ook in koloniehuizen vertoefd hebben, sommigen zelfs jaarlijks als ze een hardnekkige aandoening hadden. Doei: Jan van den Bogaert
ik was een knulletje van 6 jaar(1953)en woonden in een dorp in Gelderland en had long problemen. Ik moest van de dokter naar de zee. En wel naar Egmond. Heb er jaren problemen mee gehad. Het was meer een strafkolonie!
Ik woonde in denhaag en moest ook naar de kolonie. Omdat ik een ex longpatiëntje was door tbc . Ik moest omdat ik zo zenuwachtig was en te slank ! Ik kwam in elspeet t'hoge hout terecht. Heb dit niet als onprettig gevonden. Was natuurlijk al veel gewend, doordat ik 19 maanden in het Julianakinderziekenhuis heb gelegen. Wat mij wel bij is gebleven was , dat we gewogen moesten worden! Dan at je S'morgens meer en ging niet naar de wc . Omdat je dan zwaarder woog, dat was echt afzien af en toe. Was blij , dat ik na het wegen naar de wc kon. Ik moest aankomen, omdat ik dan mee kon . Op vakantie met mijn ouders naar Hilversum. En dat is gelukt, hoefde geen 3 weken langer te blijven. Ben een paar weken geleden, weer eens wezen kijken. Maar was op enkele dingen na onherkenbaar ! Dat ik het niet vervelend vond, kwam ook dat ik heel jong was. En aan alle kanten bemoederd werd , alleen die staalpil voor bloedarmoede. Vond ik niet prettig, omdat ik heel slecht pillen kan slikken nu nog .
Ook ik heb 12 weken in een kolonie doorgebracht. Eten was een klein trauma. Als je ietd niet lustte kreeg je s avonds nog zo n portie. En inderdaad slapen op één zijde in mijn geval het linker. En brieven naar het thuisfront werden vooraf gelezen door de verpleging. Peter Hoope
Ik moest vanwege bronchitis naar Hoogeveen naar het Noorderhuis. Eten was een ramp, als je je bord niet leeg at moest je net zo lang in de eetzaal zitten tot het bord leeg was. Ook moest ik een keer mijn brief aan mijn ouders overschrijven omdat ik er verboden aspecten in had geschreven. Maar het positieve was dat ik ruim 7 pond was gegroeid en heb nooit meer bronchitis gehad.
Ik heb 6 weken in Egmond aan zee geweest in zwartendijk ik was toen 10 jaar ik heb het wel naar de zin gehad
Ik weet dat mijn moeder en tante kort na de 2e wereldoorlog 6 weken naar zo'n 'C'-kamp moesten. Vooral mijn tante, nu 84 heeft nog steeds traumatische herinneringen hieraan. Opsluiten in een kast, misselijke streken van "vader & moeder" en de 'tantes". Idioot streng. Niks leuk, helemaál niet leuk!! Natuurlijk was het niet alleen kommer en kwel, maar er was weinig compassie voor de kleine kinderziel. Vaak waren kinderen nog maar 8 of 10 jaar. En dan in díe tijd 6 weken van huis , ik meen ergens in de buurt van Rolde (Dr). Jammer dat dit zo moest zijn, totaal onnodig mijn inziens!
Ik heb nooit in zo'n tehuis geweest maar toen we op school werden getest voor TBC toen verdwenen twee kinderen. Die waren naar een kolonie huis gestuurd. Het maakte mij bang want ik wist niet wat ze daar met je deden.
Ik ben in 10 of twaalf kolonies geweests in de 1950s. Elk jaar moest ik er naar toe. Veel heimwee gehad. Elke dag voor het eten een grote lepel levertraan. Wat was dat vies. De zuster kwam rond met de fles en 1 lepel. Zeer hygienisch. Bij het afscheid van Kerdijk in Egmond aan zee deden we een voorsteling en ik kan me een liedje herinneren dat vandaag de dag beslist niet door de beugel kan. Het ging zo : En wij komen uit Afriek, 3x en daarom ons so sjiek, van tsjingela, tsjingela boem boem boem 2x En wij komen uit die land 3x voor trouw die meisjeshand van tsjingela etc. Blanke meissies will ons niet etc en daarom ons verdriet et etc. Daarom pleeg ons sellefmoord etc etc. Alles met trieste gebaren , zwart gemaakte smoeltjes en kleurige kleding.
Ik ken het koloniehuis alleen vanuit het boek "Je moet zelf kiezen, Hannie".
zes weken koloniehuis Naar Buiten in Oostvoorne. in 1961. er is een mooi boek over ´Kom kinderen naar buiten´ van Jannie Souverein Bouwman met verhalen van allerlei kolonie huizen.
Ik moest naar Pelzerkamp in Epe. geen vervelende ervaring, maar wel heimwee naar huis.
1958: ‘Bio Vacantieoord’. Mijn allereerste treinreis onder begeleiding, met nog een aantal Molukse jongens & meisjes, vanuit Zuid-Limburg naar Bergen aan Zee (NH). Als 6-jarig “bleekneusje” (lichamelijk zwak van gestel) op advies van de schoolarts om fysiek weer op krachten te komen. Zes weken lang in de vrije natuur, bossen, frisse zeewind, ravotten in de duinen en zandvlaktes... Als warm eten oer-Hollandse kost opgediend; maar onder dwang / druk (met tegenzin) yoghurt en karnemelk moeten drinken.... ☹ ‘trauma’ 's Avonds in de slaapzaal werd eerst voorgelezen, door onze verpleegkundige Noor, uit het boek van John Uitenboogaard over de malle avonturen en capriolen van een landloper (vagebond, zwerver) “Swiebertje”; later op zw/w NCRV-tv zeer populaire jeugdserie (met Joop Doderer als Swiebertje, Saartje, Bromsnor, Burgemeester, Malle Pietje) Hierdoor de vermoedelijke verklaring, 2 redenen: 1e waarom ik zo veel van reizen houd (op vrije jonge leeftijd al op reis, geen last van heimwee) en 2e dat ik van Hollandse kost (NL pot) houd… Dat 6-weken verblijf in Bergen aan Zee leek in mijn beleving alsof ik 6 maanden van huis weg was... Zo'n drie jaar later werd ik nogmaals opgenomen in Arnhem, 'Bio Herstellingsoord' aan de Wekeromseweg.
Ik ben in eerste instantie voor 6 weken naar Schiermonnikoog geweest maar weet niet meer wanneer dat is geweest. Zou zo in de jaren 50 kunnen zijn. Ik heb gezeten in huize St. Egbert vlak naast de kerk. Bijna aan het eind van de 6 weken wou ik niet meer weg en kreeg ik het ook voor elkaar om 6 weken langer te blijven. Was een mooie tijd ondanks vele beperkingen. Dit kwam ook omdat ik een vriendinnetje had gekregen in mij eerste periode en kwam ook zoals ik uit Tilburg. Mijn hoop is nu dat ze dit misschien ook leest en dan kan ze ook contact opnemen. Het was Marian Poels uit de pastoor Schutjesstraat in Tilburg wat ik me tot op de dag van vandaag nog goed kan herinneren. Als je het leest neem contact op maar voor nu, groetjes voor allen.
Ik heb in de Krabbebossen in Rijsbergen gezeten, ik denk dat ik een jaar of 3 was. Wat ik me nog goed herinner is een liedje wat er ‘s middags werd gezongen om de kinderen te wekken na het middag dutje: Opstaan, schoentjes aan, kindjes moeten buiten gaan!
Ik heb 2x 3 maanden in een kolonie gezeten, het Emmahuis in Wijk aan Zee, het De Heuvels in Nunspeet..heb er een gouwe tijd gehad, goed eten ( of ik luste alles met 8 jaar al) veel gewandeld en gespeeld, ik groeide als kool, de splinternieuwe leren schoenen heb ik dus maar kort gedragen
Ging iets fout....leren schoenen kort gedragen, mijn zusje had er meer plezier van.. Ik vond het vreselijk om weer naar huis te gaan en in het gereel te lopen, heb dat eraan over gehouden met vele leuke herinneringen..
voor mij onbekend
Ik ben 6 weken in het ruigeveld in rolde Geweest wel heimwee maar prachtige tijd Veel gespeeld en heel lieve begeleidsters Was in 1964