Een klap met de houten plak, billenkoek of een tik met de liniaal? Dit soort straffen klinken misschien oubollig maar waren in de 17e en 18e eeuw heel gebruikelijk. Wanneer een kind ongehoorzaam was gooide de meester ‘een pechvogel’ (een gevulde linnen duif met zand) naar het kind toe. De leerling moest de pechvogel dan terugbrengen en kreeg daar vervolgens met de plak een klap op de platte hand. Au! De plak is een houten plank in de vorm van een pollepel. Wist je dat de uitdrukking ‘onder de plak zitten’ hier vandaan komt?
Het Europese Hof bepaalde in 1982 gelukkig dat lijfstraffen voor kinderen zonder toestemming van de ouders verboden zijn.
Kreeg jij vroeger ook wel eens zulke straffen van je juf of meester? SchoolBANK’er Günther vertelt openhartig over hoe dat vroeger bij hem in de klas ging…
Straf door een inktvlek
“In de tijd die ik op de lagere school heb doorgebracht, en zelfs later nog, waren lijfstraffen nog heel gebruikelijk. Op het maken van een inktvlek stond bijvoorbeeld een afranseling met een liniaal over de knokkels van je hand. Dat was uiteraard buitengewoon pijnlijk.
Het was helaas een dagelijks terugkerend ritueel want het materiaal waarmee moest worden geschreven was van oorlogskwaliteit.
Je kreeg een afgekloven penhouder waarin een gespleten en totaal verroeste kroontjespen was bevestigd. De pen moest je dompelen in een soort van vloeibaar schuurpapier. Het papier zelf had meer weg van het materiaal waar toiletrollen van werden vervaardigd. Bij het schrijven was het maken van een vlek dus gegarandeerd.”
“De juf – ik noem geen naam – stond al op de loer en kwam bij het constateren van de bewuste doodzonde al aangerend met de liniaal in de aanslag. Ik zag hoe mijn buurman, Jan Noteboom, in elkaar kromp van de pijn. Daarna was ik aan de beurt. Ik was weliswaar niet groot en sterk, maar wel watervlug. De liniaal had ik al in mijn hand voordat de juf kon slaan. Ik gaf haar een paar ferme tikken over haar hand, waarop zij luid wenend de klas verliet.”
“Even later kwam de heer Jager binnen en zei: “stoute jongen, dat mag toch niet?” Waarop ik hem vroeg of zij ons dan wel mocht slaan. Nee, dat mocht ook niet, en zo liep het voor mij gelukkig met een sisser af. Deze juf heeft daarna nooit meer met de liniaal geslagen.”
Heb je zelf nog herinneringen of verhalen die je wilt delen? Zet ze dan nu op SchoolBANK. Wil je liever nog meer verhalen lezen over toen & nu? Klik dan hier!
Reacties 3
Hoewel niet katholiek opgevoed moest ik mijn kleuterschoolcarriere toch starten op het schooltje van de nonnen. Dat was in her roerige jaar 1944, hier in het zuiden waren we net bevrijd en openbare scholen waren dun gezaaid. BIjkomend voordeel zou zijn dat alle kinderen uit de buurt naar dat schooltje gingen en we dus samen een 'plezierige tijd' zouden beleven. PLezier heb ik er wel gehad al was lachen zelfs al illegaal en strafbaar. Armpjes over elkaar, rechtop en stilzitten. Niet praten en dus hélémáál niet lachen waren elke dag opnieuw weer de orders. Er werd nog net niet geslagen door die in zwarte lakens gehulde nonnen....maar daarvoor hadden ze wel andere trucs bedacht. Het ging vaak oven ene Lieve Heer en nog vaker over de DUIVEL! Hoog in de nok van het oude gebouwtje zat een piepklein luikje....daarachter zat hij dus, de Duivel himself. Sommige kinderen werden panisch als je daar alleen maar naar wees. Ik zelf geloofde drie keer niks van dat verhaal, hoezo zou die duivel zich ineens met mij komen bemoeien als ik moest lachen of zachtjes iets spannends tegen mijn buurmannetje vertelde.....net zo'n idioot idee als dat mijn grootmoeder uit dat luikje zou komen...die noemde mij soms ook haar 'klein duveltje'. Dát zou pas echt lachen worden!! Als eerste waarschuwing moest je voor de klas komen en werd er een stuk papier ingekwast met wil spul, een soort stijfsel of behangselplak en dan stevig over je mond geplakt. Die smurrie droogde snel en smaakte naar rotte eieren. Doodstil, armen stevig over elkaar en rechtop zitten....het luikje daarboven stond al op een kier. Als je toch probeerde iets te zeggen laat staan te lachen, vielen er witte kruimels van het inmiddels opgedroogde witte goedje op je kleding en was het duidelijk dat je de pineut was!!! Aan het einde van de 'les' werd dan met een harde ruk dat zooitje van je lippen getrokken en met een vernietigende blik werd je naar huis gestuurd. Nogal al lachwekkend vond ik dat en snappen waarom andere kinderen daar zo heftig van van streek raakten deed ik dus absoluut niet.Pas veel,later drong het tot me door hoe wreed dat allemaal was. We waren kinderen van vier!! Zo'n zestig jaar da dato nog een oud lotgenoot ontmoet...die herinnerde zich nog heel goed hoe traumatisch dat voor hem toen was, vooral omdat ze bij hem thuis helmaal meegingen in dat Duivelse verhaal. Daarna nooit meer van de zegeningen van confessioneel onderwijs genoten....daar zat die duivel achter denk ik!!
oh jawel.....je hand op de hand van de juf leggen en vervolgens de liniaal erover.....of ze trokken aan je oren.
In de jaren zeventig nog hoor. Op de lagere school kreeg een jongen zelfs nog met de liniaal op zijn hand. Een hartstikke aardige jongen waar geen kwaad in zat. Misschien dat er over is geklaagd want later heb ik het nooit meer zien gebeuren.