Sinds de middeleeuwen is het een smakelijke traditie: we vullen ons vol overgave met oliebollen. Maar waar komt deze lekkernij vandaan en waarom blijft het al eeuwenlang zo’n geliefde lekkernij tijdens de jaarwisseling? Het smakelijke gebakje, met zijn knapperige buitenkant en zachte binnenkant, heeft een enorm interessante geschiedenis die teruggaat tot lang, lang geleden…
En wist jij al dat de ronde vorm van de oliebol de zon symboliseert?
Oud en nieuw en de oliebol
De oorsprong van de oliebol is enigszins gehuld in mysterie, maar het gebruik van gefrituurd deeg tijdens speciale gelegenheden is eeuwenoud. Sommigen geloven dat de oliebol zijn oorsprong vindt in de Germaanse traditie van het vieren van de terugkeer van de zonnewende, waarbij ronde lekkernijen werden gegeten als symbool van de zon.
Middeleeuwse lekkernij
Tijdens de middeleeuwen was de oliebol alomtegenwoordig in Nederlandse festiviteiten. Destijds werden ze vaak geserveerd tijdens de viering van Oudjaarsavond en Nieuwjaar als een traktatie om het oude jaar af te sluiten en het nieuwe te verwelkomen.
Oorsprong van het woord oliebol
Het woord ‘oliebol’ zelf dateert waarschijnlijk uit de 17e eeuw. In die tijd werden ze ‘oliekoeken’ genoemd, verwijzend naar het feit dat ze werden gebakken in olie. Later werd de term oliebol meer gebruikelijk, een naam die tot op de dag van vandaag wordt gebruikt voor dit heerlijke lekkernijtje.
Symboliek en traditie
De ronde vorm van de oliebol symboliseert niet alleen de zon, maar ook de cyclus van het jaar, met het einde van het oude jaar en het begin van het nieuwe. De traditie van het eten van oliebollen tijdens oud en nieuw heeft zich door de eeuwen heen ontwikkeld tot een geliefde gewoonte die bijdraagt aan de feestvreugde en het gevoel van saamhorigheid.
Oliebollen hadden ook een praktische betekenis
Naast het feestelijke aspect diende het eten van oliebollen vroeger als een manier om het einde van het vette voedsel van het oude jaar te markeren, omdat dit vaak een vast onderdeel was van de vastentijd.
Oliebol versus appelflap
In vroegere tijden werden oliebollen en appelflappen als synoniem gebruikt voor dezelfde lekkernij. Pas later werden duidelijke verschillen tussen de twee benoemd. Gelukkig maar, want ze zijn echt totaal verschillend. Al zijn appelflappen ook heel erg lekker.
Oliebol nog steeds enorm populair
Vandaag de dag zijn oliebollen nog steeds een onmisbaar onderdeel van de Nederlandse jaarwisselingstradities. De geur van versgebakken oliebollen vult huizen, markten en straten als mensen zich verheugen op de overgang naar een nieuw jaar.
Met hun veelzijdigheid in smaak – van traditioneel met rozijnen tot hedendaagse variaties met appel, krenten, of zelfs hartige vullingen – blijven oliebollen een geliefde lekkernij voor jong en oud tijdens deze bijzondere tijd van het jaar.
Eet jij hem het liefst met of zonder krenten? En wat zijn jouw favoriete herinneringen aan oliebollen?
Meer blogs: